Na današnji dan

1389. - Danci su u bici kod Folkepinga porazili Šveđane i zarobili švedskog kralja Alberta, poslije čega je danska kraljica Margaret postala stvarni vladar i Švedske.

1443. - Rođen mađarski kralj Matija Hunjadi, poznat kao Matija Prvi Korvin, koji je tokom vladavine od 1458. uspješno ratovao protiv Turaka i Habsburgovaca, zauzevši 1486. i Beč. Obnovio je mađarsku državu poslije decenija feudalne anarhije, reformišući finansije, vojsku, pravosuđe i administraciju, pomagao je razvoj gradova, a u Požunu je 1465. osnovao univerzitet i 1472. prvu štampariju. Nazvan je "Korvin" zbog gavrana na njegovom štitu. Poslije njegove smrti 1490. u Beču Mađari su izgubili sve teritorije koje je osvojio.

1525. - Upotrijebivši prvi put u istoriji ratova puške "arkebuze", španska armija pod komandom markiza od Peskare u bici kod Pavije u Italiji do nogu potukla francusko-švajcarsku vojsku koju je predvodio francuski kralj Fransoa Prvi. U bici je poginulo 14.000 vojnika, a Fransoa Prvi je zarobljen.

1530. - Šarla Petog u Bolonji za svetog rimskog cara i kralja Italije krunisao papa Klement Sedmi, što je bilo posljednji put u istoriji da rimski biskup kruniše nekog vladara.

1563. - Hugenoti ubili Fransoa de Lorena, vojvodu od Giza, jednog od francuskih rimokatoličkih vođa u građanskom ratu sa hugenotima, koji je sa svojim snagama opsjedao Orlean.

1582. - Papa Grgur Trinaesti izdao bulu o primjeni Gregorijanskog kalendara, kojim je zamijenjeno računanje vremena prema Julijanskom kalendaru.

1786. - Rođen njemački pisac Vilhelm Grim, skupljač i obrađivač narodnih bajki, koje je, kao i većinu drugih djela, objavio u saradnji sa starijim bratom Jakobom. Izdavao je i njemačke srednjovjekovne književne spomenike i proučavao njemačka junačka predanja.

1803. - Rođen srpski trgovac i brodovlasnik Miša Anastasijević, koga je za "kapetana dunavskog" 1833. postavio knez Miloš Obrenović, s kojim je bio u poslovnom ortakluku. Od tada je poznat kao "kapetan Miša". Imao je 74 broda, solane u Rumuniji i Mađarskoj i velika imanja u rumunskoj žitnici Vlaškoj. Veliku zgradu na Studentskom trgu u Beogradu, u kojem je sada rektorat Beogradskog univerziteta, nazvanu Kapetan-Mišino zdanje, poklonio je 1863. "svom otečestvu".

1847. - Rođen srpski hemičar Sima Lozanić, prvi rektor Beogradskog univerziteta, član Srpske kraljevske akademije. Bio je profesor hemije na Filozofskom fakultetu Velike škole i potom Univerziteta u Beogradu, ministar privrede i spoljnih poslova u vladama Srbije 1894. i 1905. Izučavao je organsku hemiju, agrikulturnu hemiju i mineralne sirovine.

1848. - Pod pritiskom naroda i liberalne buržoazije abdicirao je francuski kralj Luj Filip - nosilac režima "građanskog kraljevstva" - i francuska Druga republika je proglašena dva dana kasnije.

1848. - U Londonu na njemačkom jeziku objavljen "Manifest komunističke partije", koji su, prema odluci Kongresa tajnog radničkog udruženja "Saveza komunista", održanog u Londonu u novembru 1847, napisali Karl Marks i Fridrih Engels.

1852. - Rođen engleski pisac irskog porijekla Džordž Ogastas Mur, autor realističkih i naturalističkih romana. Djela: romani "Moderni ljubavnik", "Glumčeva žena", "Ester Voters", "Ave", "Ispovijesti mladića", "Uspomene iz mrtvog života", "Salve", "Vale".

1871. - U Parizu revolucionarna narodna garda osnovala privremeni Centralni komitet Pariske komune, zbog opasnosti da se s Komunom obračuna skupština Francuske. Komitet je preuzeo političko rukovodstvo, formirao 270 bataljona, većinom proleterskih, i ubrzo stekao veliku popularnost među Parižanima.

1885. - Rođen američki admiral Čester Vilijam Nimic, komandant Pacifičke flote SAD u Drugom svjetskom ratu.

1887. - Pariz i Brisel postale prve dvije prijestonice, povezane telefonskom vezom.

1920. - Prvi politički program njemačke Nacionalsocijalističke radničke partije, koju je 1919. u Minhenu osnovao Adolf Hitler, objavljen je u 25 tačaka. Program koji je sačinio Hitler kasnije je razrađen u njegovoj knjizi "Majn kampf", u kojoj je nagovijestio istrebljenje Slovena, Jevreja i Roma.

1943. - Rođen engleski muzičar Džordž Harison, član britanske pop grupe "Bitlsi".

1945. - Vrhovni komandant Narodnooslobodilačke vojske i partizanskih odreda Jugoslavije Josip Broz se u Drugom svjetskom ratu u Beogradu dogovorio se sa komandantom Četvrtog ukrajinskog fronta Crvene armije maršalom Fjodorom Tolbuhinom i komandantom angloameričke 15. grupe armija feldmaršalom Haroldom Aleksanderom da jugoslovenske snage 30. marta 1945. počnu operacije prema Lici i Gorskom Kotaru da bi privukle njemački 97. armijski korpus i olakšale savezničku ofanzivu prema sjevernoj Italiji.

1945. - Egipatski premijer Ahmed Maher-paša ubijen u parlamentu odmah pošto je u Drugom svjetskom ratu objavio deklaraciju o stupanju Egipta u rat protiv NJemačke i Japana.

1945. - Trupe SAD u Drugom svjetskom ratu oslobodile od japanske okupacije glavni grad Filipina Manilu.

1946. - Huan Peron izabran za predsjednika Argentine, započevši prvi od tri mandata na čelu te države.

1966. - U Gani vojnim udarom, dok je bio u posjeti Kini, zbačen predsjednik Kvame Nkrumah, pod čijim je vođstvom Gana 1957. izborila nezavisnost od Velike Britanije. Vlast je preuzelo Vijeće nacionalnog oslobođenja, na čelu s generalom DŽozefom Ankrahom. Svrgnuti predsjednik je otišao u Konakri, gdje ga je gvinejski predsjednik Seku Ture 2. marta 1966. proglasio kopredsjednikom Gvineje.

1971. - Alžir saopštio da preuzima kontrolu nad francuskim petrolejskim kompanijama u zemlji.

1974. - Umro srpski biolog Siniša Stanković, član Srpske akademije nauka i umjetnosti, direktor Biološkog instituta Srbije, koji je znatno doprinio ekološkom pravcu u biologiji uporednim istraživanjima porijekla i razvitka živog svijeta balkanskih jezera, strukture i razvoja njihovih ekosistema. Prirodne nauke je studirao u Beogradu i Grenoblu, a redovni profesor Beogradskog univerziteta postao je 1934. Tokom njemačke okupacije Jugoslavije u Drugom svjetskom ratu bio je član Glavnog Narodnooslobodilačkog odbora Srbije i veći dio rata je proveo kao zatočenik u koncentracionom logoru na Banjici. Poslije oslobođenja je izabran za predsjednika Prezidijuma Narodne skupštine Srbije i uspješno je zastupao interese Jugoslavije na međunarodnim konferencijama. U univerzitetsku nastavu je uveo ekologiju, citologiju, embriologiju, dinamiku razvitka, uporednu anatomiju. Djela: "Ohridsko jezero i njegov živi svet", univerzitetski udžbenici "Uporedna anatomija kičmenjaka", "Ekologija".

1974. - Pakistan saopštio da je zvanično priznao Bangladeš kao nezavisnu državu.

1975. - Umro ruski državnik Mihail Aleksandrovič Bulganjin, premijer SSSR od 1955. do 1958. Boljševicima se priključio 1917. uoči Oktobarske revolucije i do 1922. je radio u ČEKI, tajnoj političkoj policiji. Član Centralnog komiteta Komunističke partije SSSR postao je 1934, na početku staljinističkih čistki, a Politbiroa 1948. Tokom Drugog svjetskog rata bio je u vojnim savjetima Zapadnog, Drugog pribaltičkog i Prvog bjeloruskog fronta, potom zamjenik ministra odbrane, a poslije rata ministar oružanih snaga i zamjenik premijera.

1988. - U Beogradu počeo sastanak ministara inostranih poslova balkanskih zemalja o unapređenju multilateralne saradnje.

1989. - Sahranjen car Japana Hirohito, koji je vladao od 1921, kad je kao regent zamijenio bolesnog oca, a 1926. je krunisan. Poslije poraza Japana u Drugom svjetskom ratu - tokom kojeg nije bio "igračka u rukama militarista", prema raširenom mitu, već ratoborni vođa koji je podsticao teritorijalna osvajanja, ne hajući za ogromne patnje pokorenih nacija - 1946. se odrekao "božanskog porijekla".

1990. - Umro italijanski državnik Alesandro Pertini, nekadašnji predsjednik Italije, najpopularniji italijanski političar poslije Drugog svjetskog rata. Član italijanske Socijalističke partije postao je 1918, niz godina je proveo u fašističkim zatvorima, u Drugom svjetskom ratu je učestvovao u pokretu otpora, a potom je bio poslanik i senator. Za šefa države je izabran 1978. i tu dužnost je obavljao do 1985, kad se povukao iz javnog života.

1991. - Nekoliko časova poslije posljednjeg pokušaja sovjetske diplomatije da spriječi sukob počela je ofanziva američkih snaga i njihovih saveznika u Zalivskom ratu protiv Iraka u kojem je s obje strane učestvovalo više od 1,3 miliona vojnika. Cilj ofanzive je bilo prisiljavanje Iraka da napusti Kuvajt, koji je okupirao 1. avgusta 1990.

1993. - Kanadski premijer Brajan Malruni, čija je popularnost spala na najniže grane u istoriji anketiranja birača u Kanadi, dao je ostavku poslije devet godina na vlasti.

1995. - U rijetkoj javnoj svađi transatlantskih saveznika ambasada SAD u Parizu optužila ministra unutrašnjih poslova Francuske Šarla Paskvu da je lagao povodom špijunskog skandala i odluke francuskih vlasti dva dana prije toga da zbog političke i ekonomske špijunaže protjera četvoricu američkih diplomata i još jednog državljanina SAD.

1996. - Kubanski vojni avioni oborili dva mala aviona jedne kubanske izbjegličke organizacije u SAD, koji su - uprkos ponovljenim upozorenjima u višednevnom "ratu živaca" da provokacije neće biti tolerisane - ušli duboko u vazdušni prostor Kube.

1996. - Palestinski islamski teroristi u dva samoubilačka napada u Izraelu ubili 27 i ranili 77 ljudi.

1998. - Francuski parlament jednoglasno ratifikovao sporazum o sveobuhvatnoj zabrani atomskih proba.

2004. - Najmanje 229 ljudi poginulo, a 120 povrijeđeno u vrijeme zemljotresa koji je pogodio Maroko. Oko 30.000 ljudi ostalo je bez svojih domova.