Svjetski dan ratne siročadi

G Sort ascending Događaj
2019.
Malezijski kralj Muhamed Peti abdicirao je nakon samo dvije godine na prestolju. Prema jedinstvenom sistemu koji postoji otkako je Malezija 1957. dobila nezavisnost od Velike Britanije, devet naslijednih vladara malezijskih saveznih država se smjenjuju na kraljevskom tronu svakih pet godina.
2016.
Sjeverna Koreja izvela probu hidrogenske bombe, brojne države među kojima SAD, Rusija, Kina i Japan osudile su ovakve probe, a Savjet bezbjednosti UN-a je održao hitnu sjednicu. Sjeverna Koreja sprovela je tri atomske probe koje koriste nuklearnu fiziju, 2006, 2009. i 2013. godine zbog čega su toj zemlji uvedene međunarodne sankcije.
2014.
Rumunski Vrhovni sud osudio na četiri godine zatvora bivšeg rumunskog premijera Adrijana Nastasea zbog korupcije i na tri godine zbog iznude.
2009.
Sklanjajući se od borbi izmedju izraelskih vojnika i boraca Hamasa, 40 ljudi je poginulo u zgradi i dvorištu škole Ujedinjenih nacija tokom izraelskog tenkovskog napada na oblast Džabalija na sjeveru Gaze.
2005.
2005 Muška beba rođena u Kini u prvim minutima 2005. godine proglašena je 1,3 milijarditim stanovnikom te države.
2004.
Iran pristao da nakon 25 godina prekida, obnovi odnose sa Egiptom.
2003.
Mirovni pregovori Tamilskih tigrova i vlade Šri Lanke označili su mali pomak u pomirenju nakon 19 godina dugog građanskog rata.
1993.
Umro ruski baletski igrač Rudolf Hametovič Nurejev, zvijezda svjetske baletske scene. Jedan od najvećih igrača 20. veka zatražio je politički azil u Parizu 1961, nakon čega je počela njegova svjetska karijera.
1993.
Umro američki trubač, pjevač i kompozitor Džon Birks "Dizi" Gilespi (John, Dizzy Gillespie), jedan najboljih trubača i improvizatora u istoriji džeza. Odigrao je presudnu ulogu u stvaranju bi-bap muzike.
1978.
Kruna Svetog Stefana, prvog hrišćanskog mađarskog kralja, koju su odneli Amerikanci nakon Drugog svjetskog rata, vraćena je u Madjarsku.
1975.
Rođen Enis Bešlagić, bosanskohercegovački glumac.
1963.
Iranski šah Reza Pahlavi počeo je "bijelu revoluciju" uvođenjem agrarne reforme i prava glasa za žene.
1955.
Rođen Rowan Atkinson (mr. Been), britanski komičar i glumac.
1949.
Umro američki filmski režiser Victor Fleming, koji je svjetsku slavu stekao filmom "Prohujalo sa vihorom".
1945.
Maršal Jugoslavije Josip Broz i šef britanske vojne misije Fitzroy MaClean su u Drugom svjetskom ratu sklopili sporazum o uspostavljanju vazduhoplovne baze kod Zadra za potrebe savezničkog vazduhoplovstva u borbi protiv njemačkih snaga.
1941.
Predsjednik SAD Franklin Roosevelt je u govoru u Kongresu definisao američki cilj o "četiri slobode". Slobodu govora, slobodu religije, slobodu od straha i slobodu od siromaštva.
1929.
Jugoslovenski kralj Aleksandar I Karadjordjević ukinuo je Vidovdanski ustav, raspustio Narodnu skupštinu i zaveo ličnu vlast u državi.
1919.
Umro Theodore Roosevelt, predsednik SAD (1901-1909), čija je politika stvorila svjetsku silu od dotad izolacionističke Amerike. Dužnost šefa države preuzeo je kao potpredsjednik SAD, nakon ubistva predsjednika Vilijama Mekinlija (William McKinley) 1901. Sproveo je plan za izgradnju Panamskog kanala, a za posredovanje u rusko-japanskom ratu 1905. dobio je 1906. Nobelovu nagradu za mir.
1916.
Počela Mojkovačka bitka u Prvom svjetskom ratu u kojoj su Crnogorci pod komandom serdara Janka Vukotića odbili ofanzivu znatno jačih austrougarskih snaga i time omogućili srpskoj vojsci odstupnicu prema Jadranu.
1884.
Umro češki sveštenik, biolog i botaničar Gregor Mendel, koji je prvi došao do jasnih i preciznih formulacija o prenošenju nasljednih osobina i time postavio temelje modernoj genetici. Rezultate, koji su potvrđeni 1900, izložio je 1865. u djelu "Eksperimenti s biljnim hibridima".
1829.
Umro češki slavista Josef Dobrovsky, otac slavistike, tvorac češke gramatike i gramatike staroslovenskog jezika, glavna ličnost češkog narodnog preporoda ("Istorija češkog jezika i književnosti", "Gramatika češkog jezika", "Gramatika staroslovenskog jezika").
1822.
Rođen njemački arheolog Heinrich Schlimann, koji je svoje cjelokupno bogatstvo stečeno u mladosti trgovinom potrošio na arheološka istraživanja. Otkrio je 1868. Troju, koristeći se podacima iz Homerovih spjevova "Ilijada" i "Odiseja", a potom i Mikenu, Orhomen i Itaku.
1810.
Mirom u Konstantinopolju Turska je predala Rusiji poluostrvo Krim i oblast Kuban.
1745.
Rođen francuski pronalazač Žak Etjen Mongolfje (Jacques Etienne Montgolfier), koji je s bratom Žozefom Mišelom (Joseph Michel) 1783. konstruisao prvi balon napunjen zagrejanim vazduhom.
1492.
Kralj Ferdinand i kraljica Izabela (Isabella) pobjedonosno su ušli u Granadu, nakon što je njihova vojska porazila Boabdila, posljednjeg emira Granade. Time je okončana rekonkvista, ponovno osvajanje Pirinejskog poluostrva koje je od 711. bilo pod arapskom vlašću.
1322.
U manastiru Žiča krunisan je srpski kralj Stefan Dečanski Nemanjić, sin kralja Milutina. Tokom vladavine do 1331. pobjedio je vojsku bosanskih feudalaca, Bugare kod Velbužda (1330) i osigurao prevlast nad Makedonijom. Zbacio ga je s prestolja sin Dušan. Umro je pod nerazjašnjenim okolnostima u zatočeništvu u Zvečanu. Podigao je manastir Visoki Dečani.
1066.
Krunisan Harold II, posljednji engleski anglo-saksonski kralj. Poginuo je iste godine kod Hestingsa u bitci protiv pretendenta na engleski presto normanskog vojvode Vilijama Osvajača (William).